"Ahotsa, hitzak, hizkuntzak" liburua

"Ahotsa, hitzak, hizkuntzak" liburua Euskaltzaindiaren webgunean


Euskaltzaindiak Ahotsa, hitzak, hizkuntzak liburua Akademiaren webgunean jarri du.
Argitalpen digitala hemen kontsulta daiteke.




Liburu hau euskal olerki-antologia da eta euskaraz, gaztelaniaz, frantsesez eta ingelesez eginda dago, hots, olerki guztiak jatorrizko hizkuntzan ez ezik, aipatu beste hiru hizkuntzetan ere ematen dira. Hori dela-eta, liburuaren bestelako izenburuak: Voz, palabras, lenguas. Voix, mots, langues. Voice, words, languages. Pablo González de Langarica eta Sebastian Gartzia Trujillo dira lan honen prestatzaileak. Hamar idazleren olerkiak biltzen dira liburuan: batetik, euskaraz sortu duten Juan Mari Lekuona, Bitoriano Gandiaga, Gabriel Aresti, Xabier Lete eta Bernardo Atxagaren lanak, eta bestetik, gaztelaniaz idazten duten Angela Figuera, Blas de Otero, Javier de Bengoechea, Jorge González Aranguren eta Blanca Sarasua poetenak.

JORGE OTEIZA EN SU LIBRO EJERCICIOS


ESPIRITUALES EN UN TÚNEL

MOISÉS tomó a su pueblo y, coléricamente,

lo condujo a través de soles y de escarchas

tal hoy, Jorge de Oteiza, pastor de los bisontes

que mugen en los siglos de las paredes santas.

Tú conoces la historia sagrada de los vascos,

el viejo testamento de una herencia olvidada.

Tus cajas metafísicas son cráneos horadados

por unas antiquísimas verdades reveladas.

Sospecho lo que escribes aunque no lo comprenda.

Inéditas vocales, mayúsculas en llamas.

Analfabeto tuyo, silabeo tu cólera

y me corta los ojos el filo de tus páginas.

¿Ser vasco es tan terrible que tiene que ser dicho

con el tartamudeo siniestro de las balas?

¿Sabemos las respuestas, pero no las preguntas,

acerca del origen precoz de nuestras lágrimas?

Ser hombre es un enigma que no se sabe nunca

por más que se consulte la enciclopedia humana,

por más que se hable y hable. Escribe y considérate

sólo una herida abierta zurcida con palabras.

 
[I KNEW IT WAS YOU


I KNEW it was you

by your signals.

I knew it was you because

nobody

could tell me “that’s her”.

Because you were in the air

and my hand could not

point at you.

Because you had arrived

long ago,

and still you were not there.

I did not recognize you in my blood

which was looking for you. Not here,

nor there, nowhere.

¿Don’t

you know?

I knew it was you for you were hard

to find.
 
 

 
37 GALDERA MUGAZ BESTALDE DUDAN KONTAKTO


BAKARRARI

ESAIDAN, zoriontsuak al zarete mugaz bestaldeko biztanleak? /

Kausitzen al duzue maitasunik sikira zuen maitatuen arteko /

ehundiko hogeitabost edo hogeiaren baitan, ala hemen bezala /

mutu al diraute telefonoak, bihotz mortuak bailiren gauez gau,

/ bihotz mortuak bailiren etxeko laberintoaren azkeneko salan?

Zuen erresumako lurraldeen artean ba al dago Greenland edota

/ Groenlandia deitutako parajerik? Ospelak al dira hango haranak?

/ Ba al daude Shell konpainiako gasolinategiak, eta ez al

dira biltzen / tximeletak kolore horiko karrankaletan? Neguan

ere ez? / Ez al du esistitu han Cenizas bezala fìrmatzen zuen

espia batek?

Esaidan, zoriontsuak al zarete mugaz bestaldeko biztanleak? /

Ez al duzue karramarroekin ametsik egiten? Eta ume itsuekin?

/ Tom Simpson ziklistarekin akordatzen al zarete inoiz?—nola /

asfisiatu zen Aubisque mendian gora, nola bere elastikoak / axedrez

taula apurtu bat zirudien karreteraren harri txintxarretan?

Mugaz bestaldean, hostoek ematen al diete babesa fruituei? / Ba

al dago marrubirik? Arrain abisalek ba al dute aurresentipenik

/ eguzkiaz, ba al dakite argia eta iluna hitzak bereizten? / Trena

hartu eta egunaren transparentzian izkutatu zen jendeak, /

azken unerarte gorde al zuen geldi zitekeeneko ilusioa?

Hala esan zaidan, haize boladetan datzala txorien halabeharra,

/ ba direla portua sekulan arkitzen ez duten untziak itxasoan; /

Zuek patua aipatzen duzuenean, zertaz ari zarete zehazki? / Lan

seguru baten abantailaz? Edo laranjarekin jaten denaz,

sinpleki? / Otoi egiterakoan, gogoan izaten al dituzue desertuko

karabanak?

Asko al dira, asko al zarere mugaz bestaldeko erresuma hartan?

/ Egunero kaletik ikusten dudan jende hau, han bizi al da?

[