Oh Euzkadi 1980-2008

Fisika hiztegia eta Ramuntxo konplejoa

(...)Hemen dagoena prolema bat da eta hori denok bapo ikusten dugu. Hizkuntzaren gaitasuna edo guztiahalmena eta bere normalizazioa. Horretarako bide bakarra dago, beste gainontzekoak inora ez garamatzaten bidetxiur ziztrin batzuek besterik ez baitira. Benetako bidea alpinismoa ordea eta bestea galipot leuna. Baino jaunok serio. Gure prolema zein da? Fisika euskaraz irakatsi ezina ala irakatsi ezina? Euskal unibertsitaterik ezarena ala euskal EGBrik ezarena? Mintzairarena ala mintzailearena?
Imajinatzen al duzue nolakoa litzateken, hemendik hogei urtetara gure euskara, egun hitzegiten den hizkuntza, egoera berean (kalitate berean) ugaldu eta maioritario bihurtuko balitz? Aze parrak aixkiria! Independentzia eta sozialismoa sintesis bat diren bezala hizkuntza eta bere egokiera ere beste bat dira.
Edozer gauzatarako gai den hizkuntza bat daukagu. Gaitasun hori lortu ez badu eman ez diogulako izan da, ez bere rekurtso faltagatik. Fisikako irakasleek ezin dute fisika euskaraz eman, euskara ez dakitelako, ez fisika ez dakitelako. Erdaraz kultotu den euskaramintzaileak "neutron-neutroi" "molecular polar-molekular polar" "tropopausa-tropopausa" "modulación de intensidad-intensitate modulazio" esaten badaki, baina "cuando venga tu padre te esconderá en un sitio seguro para que no te cojan los txakurras" esateko, bost egun, eta mila bider pentsatu behar du, eta "txakurrak harrapa zaitzaten aitak gordeko dizu" esaten bukatzeko. Horra hor lehorrerako amuak edo erregerik gabe handira bost. Aze parrak aixkiria! (..)






(..)Metroan berriki hamasei bat urteko neska bi zihoazen eserita. Halako batean: “vamos a ponernos de pie tía porque entre el tracatrá este y el piercing que llevo en el coño es que me voy a correr.”

Hori euskaraz entzun izan bagenu euskalduntze-bide erdia egina genukeen eta bidaiarien laurdena korritua. (..)




(..)Dicen que la campaña de puertas abiertas puesta en marcha por la Universidad de Deusto para captar alumnos viene en esta época de vacas flacas acompañada de un potente marketing, que por ejemplo, permite ver numerosos paneles en las estaciones del metro. La campaña es, como no podía ser de otra manera tratándose de quien se trata, bilingüe, con contenidos o versiones en castellano y en euskera.

Dicen que el "Ven a conocernos" de la versión castellana ha sido traducido por "Zatoz eta ezagutu zaitugu" como puede leerse, para asombro y vergüenza de cualquier euskaldun en los paneles del subterráneo bilbaino. Dicen que si una institución educativa superior, que además tiene un Instituto Universitario dedicado a la docencia del euskera, hace estas cosas a estas alturas, es que todo va aún peor de lo que parece.





Eusko Jaurlaritza eta Nafarroako Gobernua elkarlanean arituko dira hizkuntz politikan
Toponimia, euskalduntzea, ikerketa eta itzulpen gaiak lantzeko lan batzordeak sortuko dituzte.


Dena den Euskara badu inoiz izan ez duen hiztun kopururik handiena. Arlo akademiko eta ez ofiziala ez diren eremu askotan gabezia nabarmena da.



Hasta los gitanos han tenido su dialecto vasco: Errotximela


Romanò Erromintxela Castellano
Pani Paninekoa Agua
Balicho Balitxua Cerdo
Piav Piatu Beber
Kurrar Kurratu Trabajar
Mangav Mangatu Pedir
Dikav Dikelatu Mirar
Najar Najel egin (egin: hacer en euskera) Ir
Mol Mola (-a: art. determinado en euskera) Vino
Matipen Matitu Borrachera